Fiqh

An fiqh (Arabe: فقه) iyo an Islamikong jurisprudence^[1][fɪqh]^[2] An Fiqh parateng ilinaladawan bilang an pakasabot asin mga kaugalean kan tawo sa sharia, an pakasabot nin tawo sa ley nin Dios na Islam siring kan ihinahayag sa Koran asin sa Sunnah (an mga katokdoan asin kaugalean kan propetang Islam na si Muhammad asin kan saiyang kairiba).^[3] An Fiqh pinadakula asin nagmukna nin Shariah sa paagi kan interpretasyon (ijtihad) kan Quran asin Sunnah kan mga Islamikong hurista (ulama) asin ini implementado kan mga reglamento (fatwa) kan mga hurista dapit sa mga hapot na iinatubang sa sainda.^[3] Sa siring, mantang an sharia ibinibilang na dai pwede asin dai nasasala kan mga Muslim, an fiqh ibinibilang na posibleng masala asin madaling bagohon. Ipinaliliwanag sa Fiqh an pagselebrar nin mga ritwal, moral asin sosyal na lehislasyon sa Islam saka politikal na sistema. Sa modernong panahon, igwa nin apat na prominenteng paadalan (madh'hab) nin fiqh sa laog kan kaugalian nin Sunni, pati na an duwa (o tulo) sa laog kan kaugalean na Shi'a. An sarong tawo na sinanay sa fiqh midbid bilang sarong faqīh (plural fuqaha).^[4]

Sa piguratibong pagtaram, an fiqh nangangahulogan nin kaaraman manongod sa legal na mga desisyon kan Islam hale sa saindang mga reperensiya. An paggibo nin relihiyosong mga desisyon hale sa saindang mga reperensiya naghahagad sa mujtahid (sarong indibidwal na nagsasagibo sa ijtihad) na magkaigwa nin hararom na pakasabot sa laen - laen na orolay nin jurisprudence. An sarong faqīh kaipuhan na magtanaw nin hararom sa sarong bagay asin dai makontento sa saiya man sana sa malinaw na kahulogan, asin an sarong tawo na nakaaaram sana kan itsura nin sarong bagay bakong kwalipikado bilang sarong faqīh.^[2]

An mga pag'adal nin fiqh, tradisyonal na nababanga sa U ⁇ ūl al-fiqh (prinsipyo kan Islamikong jurisprudence, lit. an mga gamot kan fiqh, alternatibong pigtransliterar bilang Usool al-fiqh), mga metodo kan legal na interpretasyon asin pag'aadal; an mga paagi kan legal na interpretasyon asin pag'aadal; asin Furū ⁇ al-fiqh (lit. an mga sanga nin fiqh), an mga elaborasyon sa mga reglamento basado sa mga prinsipyong ini. An furu al-fiqh iyo an produkto nin aplikasyon kan u ul al-fiqh asin an total na produkto kan espwerso kan tawo sa pakasabot kan kabotan nin Diyos. An hukm (darakolan aḥkām) iyo an sarong partikular na desisyon sa sarong itinaong kaso.

1. ↑ "fiqh". Collins English Dictionary.
2. ↑ ^{2.0 2.1} Fiqh Encyclopædia Britannica
3. ↑ ^{3.0 3.1} Vogel, Frank E. (2000). Islamic Law and the Legal System of Saudí: Studies of Saudi Arabia. Brill. pp. 4–5. ISBN 9004110623. 
4. ↑ Glasse, Cyril, The New Encyclopedia of Islam, Altamira, 2001, p. 141